Diyabet Hakkında Herşey
Diyabet Nedir?
Tip 1 Diyabet
Tip 2 Diyabet
Gizli Şeker (Pre Diyabet)
Diyabet Tedavisi
Beslenme Tedavisi
İnsülin
İlaç Tedavisi
Egzersiz
Hipoglisemi
Evde Şeker Takibi
Diyabet ve Gebelik
Komplikasyonlar
Diyabet Riski
Yararlı Bilgiler
İlaç Tedavisi
Halk arasında diyabet hapları diye isimlendirilen ilaçların diğer adları nelerdir?
-Oral Hipoglisemikler
-Oral Antidiyabetikler
-Oral Antihiperglisemikler
Oral antidiyabetik ilaçlar nedir?
Tip 2 diyabetiklerde ağızdan alınarak kullanılan vücuttaki, insülinin pankreastan sekresyonunu ve/veya hedef hücrelere etkisini düzenleyen veya glikozun barsaktan emilimini yavaşlatan ilaçlardır.
Halen dünya üzerİnde ağızdan kullanılan insülin içeren ilaç varmıdır?
Hayır. Henüz bu yönde etkili bir ilaç yoktur. İnsülin sadece parenteral yol ile kullanılabilmektedir. Ağızdan kullanılan ilaçlar insülin olmayıp, sadece vücuttaki insülinin pankreastan sekresyonunu arttırıcı yönde etkilidirler. İnsülin yokluğunda etkileri yok denecek kadar azdır.
Türkiye’de halen kaç grup ağızdan kullanIlan antidiyabetik ilaç vardır?
1. Sülfonilüreler: İnsülin salgılayan beta hücrelerini uyararak Vücudun kendi insülin salgılamasını düzenler.
2. Biguanidler:Yetersiz insülin varlığında hücrelere glikoz (şeker) girişini arttırır, karaciğerde glikoz yapımını ve barsaklardan glikoz emilimini azaltırlar. İştahı da dolaylı olarak azaltırlar.
3.Alfa-glikozidaz inhibitörleri: Barsaklarda karbonhidratların parçalanmasını yavaşlatarak ve glikoz emilimini geçiktirerek yemek sonrası oluşan kan şekeri yükselmelerini azaltırlar.
Kimler oral antidiyabetik ilaç kullanamaz?
Tip 1 diyabetikler
- Hamileler (Gebelik öncesi bu ilaçlar kesilip insülin tedavisi başlanmalıdır.), emzikliler yetmezliği olanlar
- Karaciğer yetmezliği olanlar
- Büyük cerrahi girişim, ağır travma, ağır enfeksiyona maruz kalanlar
- Akut metabolik komplıkasyonu olanlar(ketoasidoz,prekoma,hiperosmolae koma)
Oral Antidiyabetik ilaçlar nasıl kullanılmalıdır?
Sülfonilüreler: Yemeklerden yarım saat önce alınmalıdır. Günde tek doz olarak kullanılan uzun etkili türleri yemektede alınabilmektedir.
Biguanidler: Gastrointestinal sistemde bozukluk, bulantı, iştahsızlık yaptıkları için yemek sonrası tok karnına (son lokma ile) alınmalıdırlar.
Alfa glikozidaz inhibitörleri: Yemekle alınan karbonhidratların parçalanmasını etkileyecekleri için yemeğe oturunca, yemeğin ilk lokmasıyla beraber alınmalıdırlar.
Oral antidiyabetiklerin etki süreleri ve dozları nasıldır?
Etki süresi 8-10 saat olan metforminin (biguanid grubu) 500-850 mg tablet formları mevcuttur. 500-1000 mg oral dozda verilen metformin 1-2 saat sonra plazmada pik düzeyine ulaşır. Plazma yarı ömrü yaklaşık 1.5-4.9 saattir. Sulfonilürelerin özellikleri tablo 3’de verilmiştir.
|
Tablo 3
Sulfonilürelerin özellikleri
|
|||||
| Jenerik adı |
Doz (mg/gün)
Ortalama Aralık |
Pik etki
(saat)
|
Yarılanma
süresi
|
Etki
süresi
|
|
| Tolbutamide |
1500
|
500-3000
|
3-4
|
4.5-6.5
|
6-10
|
| Chlorpropamide |
250
|
100-500
|
2-4
|
36
|
60
|
| Tolazamide |
250
|
100-1000
|
3-4
|
7
|
16-24
|
| Acetohexamide |
250
|
250-1500
|
4-6
|
5
|
12-18
|
| Glipizide |
10
|
2.5-40
|
1-3
|
2-4
|
15-24
|
| Glyburide |
7.5
|
1.25-20
|
4
|
10
|
24
|
| Glibomuride |
25
|
12.5-100
|
3-4
|
8
|
8-12
|
| Gliclazide |
160
|
40-320
|
?
|
6-12
|
16-24
|
Oral Antidiyabetiklerin ne gibi istenmeyen etkileri vardır?
Oral antidiyabetiklerin özellikle sulfonilüre grubu ilaçların istenmeyen en önemli yan etkisi hipoglisemidir (Tablo 4). Özellikle düzensiz ilaç kullananlarda ve düzensiz beslenenlerde kan şekerinde düşmeler daha sık görülmektedir. Hastalara, beslenme planlarında önerilen öğünleri ve ara öğünleri ihmal etmemeleri gerektiği anlatılmalıdır. Egzersiz uygulaması beslenme ve ilaç alım durumuna göre düzenlenmelidir. Oral antidiyabetiklerin kulanımından sonra genellikle geçiçi olarak iştahsızlık, gastrointestinal şikayetler (bulantı, gaz, diare) ciltte kaşıntı ve döküntü görülebilir. Nadiren yan etki nedeni ile ilaç kesilip değişiklik gerekebilir.
|
Tablo 4
Sulfonilürelerin yan etkileri
|
| 1. Hipoglisemi 2. Gastrointestinal sistem etkileri: iştahsızlık, bulantı, kusma, tıkanma ikteri3. Hematolojik sistem etkileri: agranulositoz4. Deri lezyonları:toksik eritem , dermatit5. Diğer: uygunsuz ADH sekresyonu , troidde iyod uptake azalması |
Sulfonilüre grubu ilaçlarda ikincil yanıtsızlık nedenleri nelerdir?
Hastaya, hastalığa ve tedaviye ilişkili nedenler sulfonilürelere ikincil yanıtsızlık nedenleridir (Tablo 5). İkincil yanıtsızlık geliştiğinde medikal tedavinin değişmesi gerekmektedir (başka bir sulfonilüreye geçilebilir veya insulin tedavisine başlanabilir).
|
Tablo 5
Sulfonilürelere ikincil yanıtsızlık nedenleri
|
| 1- Hastaya ilişkin nedenler: Dengesiz beslenme sonucu vucut ağırlığının artması Egzersiz yokluğu, hareketsizlik Stres, enfeksiyon 2- Hastalığa ilişkin nedenler:Beta hücre fonksiyonlarının azalması,İnsulin direncinde artma 3- Tedaviye ilişkin nedenler:Doz yetersizliği Kronik sulfonilüre kullanımına bağlı desensitizasyonHiperglisemi nedeni ile yetersiz emilim Diabetojenik ilaçlarla tedavi (kortikosteroid, thiazid, nikotinik asit) |
Sulfonilüre grubu ilaçlar hangi diğer ilaçlarla etkileşime girer?
Sulfonilüreler artrit, kardiovasküler hastalık, hipertansiyon vb. hastalıklarla ilgili ilaçlarla etkileşerek onların farmokinetiklerini etkilemekte ya da bu ilaçlar sulfonilürelerin etkisini değiştirmektedir. Salisilatlar, sulfomidler, alkol, klofibrat, kloramfenikol, propranolol, fenilbutazon, kumadin, MAO inhibitörleri sulfonilürelerin etkisini artırmakta dolayısı ile hipoglisemiyi arttırıcı yönde etkisi olmaktadır. Kortikosteroidler, furosemid, tiazidler, estrogenler, ısoniazid, rifampisin, fenitonin, alkol ve indometazin ise sulfonilürelerin etkisini azaltarak glisemi regülasyonunun bozulmasına yol açmaktadırlar.
Diyabet Hakkında Herşey
Diyabet Hakkında Herşey
Copyright © 2016 Türkiye Diyabet Vakfı. Tüm hakları saklıdır! İzinsiz içerik alıntısı yapmak yasalara aykırıdır.
