TÜRKİYE DİYABET VAKFI

BASIN DUYURUSU

14 KASIM 2020 DÜNYA DİYABET GÜNÜ
 

14 Kasım Dünya Diyabet Günü’nde bu yıl ana temayı “COVID-19 pandemisi nedeniyle zorunlu olarak evde kalan ve bu nedenle tedavisini aksatan diyabetli hastaların yeniden daha iyi bir diyabet tedavisine odaklanmaları” konusu olarak belirledik.

Pandemi ve uzun süreli karantina koşulları kronik hastalığı olan milyonlarca hastayı olumsuz yönde etkiledi. Ancak kronik hastalığı olan gruplar içinde en çok etkilenen grup diyabetli hastalar, en çok aksayan da diyabetli hastaların takip ve tedavisi oldu.

Yapılan çalışmalar, 30 gün evde kalan diyabetlinin ciddi olarak kan şeker regülasyonunda bozulma gözlendiğini, HbA1c düzeyinde %2.26’lık bir artış olduğunu gösterdi.

Yine evde hareketsiz ve daha sağlıksız yaşam koşulları diyabete bağlı organ hasarlarının oranını da artış gösterdi. Diyabete bağlı göz bozuklukları %2.9, böbrek bozuklukları %9.3 oranında bacak amputasyonları da %10.2 oranında arttı.

Bu bozuklukların ana nedeni, karantina koşulları ve diyabetlilerde yaşam tarzını olumsuz yönde değiştirmesi olarak görülüyor.

Bu konuda yapılan çalışmalar, karantinadaki diyabetlilerin %87’sinde olağandışı bir stres oluştuğu, hastaların %42’sinin günlük egzersizlerini azalttığını gösteriyor.

Evde karantina, diyabetlilerde beslenme alışkanlıklarını da değiştiriyor. Hastaların yarısının yüksek karbonhidratlı yiyecekleri ve diyabete uygun olmayan atıştırmalıkları tükettiği, hastaların önemli bir bölümünün de kendi kilolarının %20’si kadar ek kilo aldığı saptanmış. Yine pandemide, hastaların üçte birinin kan şekeri ölçümünü aksattığı görülüyor.

Oysa, kan şekeri kontrolü ile COVID-19’daki sağ kalım oranları arasında çok doğrusal bir ilişki var.

İyi kontrollü diyabetlilerde, yani kan şekeri 70-180 mg/dl aralığında olanlarda, ölüm oranı %1.1 iken, kötü kontrollü diyabetlilerde, üst limit 180 mg/dl’nin üzerinde olan grupta, COVID-19 enfeksiyonuna bağlı ölüm oranı 10 kat artarak %11’lere çıkıyor.

Pandemi günlerinde iyi diyabet yönetimi çok önem kazanıyor. İyi diyabet yönetiminin en önemli göstergelerinin bir tanesi HbA1c adı verilen üç aylık kan şeker ortalaması. HbA1c’yi %7’nin altında, yani kan şekerlerini 70-180mg/dl aralığında tutabilen diyabetlilerde pratik olarak organ hasarları görülmüyor.
Bu nedenle, Dünya Diyabet Günü 2020’nin sloganı “Hedef HbA1c % 7’nin altı” olarak seçildi.

Bu yıl karantina koşulları nedeniyle diyabet yönetimini aksatmış hastaların dikkatlerini daha iyi kan şekeri kontrolü üzerine çekmek ve bu alanda ülkemizde yaşayan yaklaşık 12 milyon diyabetli hastada farkındalık oluşturmak için bir dizi etkinlikler planladık.

Hedefimiz diyabetli bireylerin HbA1c’lerini %7’nin altında tutmaları için bilinçlendirmek ve daha iyi bir diyabet yönetimi sağlamak.

Bu zor günlerde, ülkemizdeki bütün diyabetlilerin Dünya Diyabet Günü’nü kutluyoruz.

Prof. Dr. M. Temel Yılmaz