TÜRKİYE DİYABET VAKFI FAALİYETLERİ
Türkiye Diyabet Vakfı 24 Haziran 1996 yılında kurulmuş, 1997 yılında Uluslararası Diyabet Federasyonu (International Diabetes Federation-IDF) üyeliğine kabul edilmiş, 2000 yılında T.C. Bakanlar Kurulu kararı ve T.C. Cumhurbaşkanlığı onayı ile Kamuya Yararlı Vakıf statüsü tanınmıştır.
Türkiye Diyabet Vakfı öncelikle Türkiye’de olmak üzere diyabetle mücadele ve diyabetli kişilerin yaşam kalitesinin geliştirilmesini hedeflemektedir. Bu doğrultuda diyabetli hastalara, diyabetle uğraşan bilim adamları ve diğer sağlık çalışanlarına ve halka yönelik eğitsel, sosyal, bilimsel çalışmalarını, bakım ve tedavi hizmetlerini Türkiye çapında ve uluslararası alanda sürdürmektedir.
Vakfımızın amaçları ve faaliyetleri aşağıda kısaca özetlenmiştir;
- Diyabet alanında farkındalığın ve bilincin artırılması: Diyabetin erken tanısı, tedavisi ve diyabetle ilişkili organ hasarlarının önlenmesi yada varlığında zamanında müdahale için diyabeti toplumun gündemine getirmek, diyabet konusunda farkındalığı arttırmak amacıyla çeşitli sosyal aktiviteler, toplantılar, halka yönelik kan şekeri taramaları yapmak vakfımızın öncelikli hedefi olmuştur.
Diyabeti durdurmanın ve kontrol altına almanın en etkin yöntemi toplumda farkındalık ve duyarlılık oluşturulması ve erken tanısıdır. Türkiye Diyabet Vakfı olarak “Diyabeti Durduralım” Projesi kapsamında Guinness Dünya Rekoru’nu, Dünya Diyabet Günü etkinlikleri kapsamında 7042 kişinin kan şekerini ölçerek ülkemize kazandırdık ve uluslararası saygın diyabet kuruluşları arasına girdik.
- Diyabetlilerin sosyal haklarının iyileştirilmesi: Diyabetli hasta haklarına hem kamuoyunun dikkatini çekmek hem de hastaları var olan hakları konusunda bilgilendirmek için paneller, halk toplantıları düzenlenmektedir. Vakıf bünyesinde oluşturulan Hasta Hakları Hukuk Bürosu’nda hâlihazırda hizmet vermektedir. 18 yaş altında hiçbir sosyal güvencesi olmayan diyabetlilerin insülin ihtiyacını karşılamak için “İnsülin Destek Birimleri” kuruldu.
2003 yılından itibaren 2010 yılına kadar Türkiye Diyabet Vakfı koordinatörlüğünde her Dünya Diyabet Günü’nde diyabetle ilgili sağlık ve hasta örgütleri temsilcileri ve Sağlık Bakanlığı temsilcisi ve/veya T.B.M.M. temsilcilerinin katılımıyla Diyabet Platformu toplantıları gerçekleştirildi.
2011 yılında ise bu toplantılar İstanbul’da Diyabet Parlamentosu’na dönüştürüldü. Cumhurbaşkanlığı himayelerinde Türkiye Diyabet Vakfı koordinatörlüğünde yapılan oturuma daha önceki yıllardaki katılan resmi kurumlar ve sivil toplum örgütlerine ek olarak Cumhurbaşkanlığı temsilcisi de katıldı. Diyabetle ilgili sorunlar dile getirilerek tartışıldı. Diyabet Parlamentosu toplantılarına halen devam edilmektedir.
- Diyabetliler ve aileleri için diyabet eğitimi: Hastalara ve ailelerine yönelik düzenli eğitim programları sürdürülmektedir. Vakıf açtığı Kültür, Sanat ve Eğitim Merkezi’nde bir yandan eğitim programları düzenlerken diğer yandan diyabetlilerin çeşitli kültürel ve sosyal faaliyetlerde bulunabildikleri bir alan yaratmıştır. Şile de kurulan Mavi Köy Diyabetle Yaşam Merkezinde bu eğitimlere devam edilmektedir.
- Diyabet alanında bilim düzeyinin yükseltilmesi ve diyabet ekibinin eğitim kalitesinin geliştirilmesi: Türkiye Diyabet Vakfı hekimlere, hemşirelere, diyetisyenlere yönelik kongre, sempozyumlar, kurslar organize etmekte veya organizasyonunda yer almaktadır. 1999 yılından beri Türk Diyabet Cemiyeti ile birlikte her yıl Ulusal Diyabet Kongresi gerçekleştirilmektedir. Ayrıca 1999 yılında Diyabet Hemşireleri Sempozyumu ve Diyabet Diyetisyenleri Sempozyumu da ilk kez satellit toplantılar olarak düzenlenmeye başladı.
- Türkiye Diyabet Vakfı Tedavi ve İzlem Merkezleri: Vakıf diyabetli hasta takip ve tedavi hizmetlerini Şişli’deki ana merkezinde bulunan Dâhiliye Tıp merkezinde sürdürmektedir.
Türkiye Diyabet Vakfı’nın Şile de kurulan Diyabetle Yaşam Köyü’nde diyabetli hastalara kamplar düzenlenerek eğitimler verilmektedir.
- Bilimsel ve sosyal alanlarda uluslararası faaliyetler: Dünya Sağlık Örgütü ve IDF önderliğinde Avrupa’da diyabet bakım ve araştırmalarının iyileştirilmesine yönelik St. Vincent Deklarasyonu’nun X. Yıl toplantısının 1999 yılında İstanbul’da düzenlenmesinde ve organizasyonunda aktif olarak yeralmıştır. 1997 ve 1999 yıllarında Karadeniz Ülkeleri Diyabet toplantılarını (BLACKSEA DIAB), 2005 yılında X. EASD Hypertension in Diabetes Study Group toplantısı ve 1.Ulusal Diyabet Hipertansiyon Sempozyumu’nu, 2008 yılında European Atherosclerosis Society Kongresi Satellit Sempozyumu olan “New Horizons in the Treatment of Atherosclerosis, Dyslipidemia and Obesity in Diabetes” başlıklı toplantıyı düzenlemiştir.
Türkiye Diyabet Vakfı yurtdışında yaşayan, gerek sosyokültürel farklılıklar, gerek beslenme alışkanlıkları daha da önemlisi yabancı dil nedeniyle diyabet bakım ve takibinde zorlukla karşılaşan göçmen Türk diyabetli hastalara yönelik DIABLIVA projesini her ülkedeki ihtiyaçlar doğrultusunda sürdürmektedir. Bu amaçla Türk kökenli nüfusun yoğun olarak bulunduğu ülkelerde bir yandan diyabetli kişilere, diğer yandan sağlık hizmeti sunan sağlık ekibine ulaşılmakta, sorunların üstesinden gelinmesinde destek sağlamak amacıyla ülkelerdeki diyabet örgütlerinin motivasyonu sağlanarak beraber çalışılmaktadır.
- Bölgesel ve ulusal projelerin geliştirilmesi: Türkiye’nin sosyal ve kültürel mozaiği göz önüne alınarak diyabetle ilişkili problemleri bölge içinde lokal olarak çözümlemek ve sağlıkla ilgili kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliğini arttırmak amacıyla bölgesel projeler gerçekleştirilmektedir. Bölgesel projelerin ilk örneği 2000 yılında başlatılan “Güneydoğu Anadolu Diyabet Destek Projesi - GAPDİAB”dır. Uluslararası Diyabet Federasyonu’nun Diabetes Voice dergisinde de örnek bir proje olarak yer almıştır. Bu projeyi daha sonra “Doğu Anadolu Diyabet Destek Projesi – DOĞUDİAB” ve “Çukurova Diyabet Destek Projesi – ÇUKUROVADİAB” izlemiştir.
Ulusal çapta ise Türkiye Diyabet Vakfı koordinatörlüğünde ülkemizde diyabetle ilişkili 25 kuruluşun iştirakiyle diyabetten korunma, diyabetin etkili tedavisi, organ hasarlarının önlenmesi ve diyabet hastalarının yaşam kalitesinin yükseltilmesi amaçlarıyla diyabet alanındaki ulusal vizyonun, hedeflerin ve stratejilerin geliştirilmesine yönelik “Diyabet 2020: Vizyon ve Hedefler” projesi 2009 yılında başlatılmıştır. Bu proje T.C. Sağlık Bakanlığı himayesinde sürdürülmekte ve Uluslararası Diyabet Federasyonu ve Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgeleri tarafından desteklenmektedir.
T.C. Cumhurbaşkanlığı himayelerinde 2011 yılında Türkiye çapında “Diyabeti Durduralım” projesi başlatılmıştır. Projenin genel amacı, diyabetin yaşamın her alanında gündem konusu haline getirilmesi ve yaşam boyu diyabetten korunma bilincinin geliştirilmesidir. Türkiye çapında tüm bölgelerde üç yıl süre ile uygulanan bu projede çocuklardan gençlere ve ailelere, medyadan kamu kurumlarına kadar her kesime hitap edecek programlarla diyabetle ilgili alanlarda farkındalık ve bilinç yaratılacaktır. Türkiye Diyabet Vakfı koordinatörlüğünde gerçekleştirilecek projeyi, Diyabet Diyetisyenliği Derneği, Diyabet Hemşireliği Derneği, Diyabetle Yaşam Derneği ve Ulusal Beslenme Platformu Derneği desteklemektedir. Ayrıca bu modüler proje uygulama sürecinde, çalışma alanlarında ki ilgili Kurumlar ve Sivil Toplum Örgütleri ile beraber yürütülmüştür.
Türkiye Diyabet Vakfı koordinatörlüğünde ulusal çaptaki projemiz “Akran Aracılığıyla Diyabet Eğitimi”dir. Cumhurbaşkanlığı himayesinde ve World Diabetes Foundation desteğiyle gerçekleştirilen projeye 2012-2017 yılları arasında yapılmıştır. Projenin ana amacı diyabet eğitiminin yaygınlaştırılması ve diyabetli kişiler arasındaki paylaşımın arttırılmasıdır.
Diyabet yaşam boyu süren bir hastalıktır ve diyabet tedavisinde hasta eğitimi çok önemlidir. Diyabetli hastaların eğitimi için dünyada yeni bir model olan Akran Eğitimi ya da diyabetlinin diyabetliyi eğittiği program 24 ilde yürütülmüş, Proje iki aşamalı başlatılmış, ilk aşamada Ankara ve İstanbul’da eğiticilerin eğitim toplantısı düzenlenmiş sonra İstanbul, Edirne, Tekirdağ, Çanakkale, Ankara, Konya, Kayseri, İzmir, Aydın, Samsun, Trabzon, Tokat, Antalya, Adana, Hatay, Gaziantep, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Malatya, Erzincan, Erzurum, Muğla-Bodrum 24 ilde proje başlatılmıştır. Projede 1638 hasta toplantısı yapılmış ve 34 bin diyabetliye eğitim ve eğitim materyali verilmiştir.
Türkiye Diyabet Vakfı Koordinatörlüğünde 2019-2023 yılları aralığında T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü ve Türkiye Diyabet Vakfı’nın ortaklaşa yürüttüğü Diyabete Yönelik Aile Sağlığı Elemanı Eğitimi Programı kapsamında Aile Sağlığı Elemanlarına (ASE) diyabet eğitimi verilmiştir. Proje diyabet eğitimi almış olan ASE çalışanlarının diyabet hastalarına ya da risk grubundakilere, hastalık ve komplikasyonları konusunda eğitim vermesi şeklindedir. Bu uygulama WDF (Dünya Diyabet Federasyonu) tarafından destek fonu ile yürütülmüştür.
Ulusal çapta 2019-2023 yılları arasında yapılan ASE Projesi Türkiye Diyabet Vakfı koordinatörlüğünde, TC Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü işbirliğiyle hayata geçirilmiştir. Türkiye genelinde 20 ilde pilot Aile Sağlığı Merkezleri seçilerek “Diyabet Destek Noktası” olarak adlandırılan bu ASM’lerde görevli olan Aile Sağlığı Elemanları, Eylül 2019 itibariyle diyabet uzmanları tarafından eğitimler almış ve sonrasında da aldıkları eğitimleri kendi sorumlu oldukları bölgelerde bulunan diyabetli ya da diyabet riski taşıyan bireylere aktarmışlardır.
ASE Diyabet Destek Noktası Projesi, Türkiye’de şu ana kadar verilen en kapsamlı diyabet eğitim programıdır. Proje kapsamında, Aile Sağlığı Elemanları aracılığıyla diyabetli ve diyabet riski taşıyan tüm bireylere eğitimler vermek amaçlandığından yeni teknolojilerin kullanımı hem projenin daha pratik
uygulanmasını, hem de akabinde eğitim alan bireylerin diyabet parametrelerinin takibini sağlamıştır. Diyabetli bireyler ve yakınları bu eğitimler sayesinde diyabet hastalığının nedenleri, farklı tedavi yöntemleri, beslenme, egzersiz, vücut bakımı ya da acil durumlar gibi konularda eğitimler almışlardır.
Türkiye Diyabet Vakfı olarak COVID-19 salgını sürecinde diyabetli bireylerin evinden ayrılmadan diyabetini daha iyi yönetmesini sağlamak amacıyla Türkiye’nin Diyabet alanında uzman 75’i aşkın endokrinoloji ve metabolizma uzmanı, beslenme uzmanı ve diyabet hemşiresinin gönüllü olarak görev aldığı ülkemizin bu güne kadar diyabet alanında en kapsamlı sağlık projesi olan
“ Diyabet Destek Hattı ” ülkemizde yaşanan deprem sonrasında da faaliyetine Diyabet Afet Grubu olarak görev yapmıştır.